ประวัติตำบลห้วยทราย

จากคำบอกเล่าต่อๆ กันมา  ของบรรพชนผู้สูงอายุ ว่ามีการตั้งรกรากถิ่นฐานมาแต่อดีตกาล ประมาณ 150 ปีมาแล้ว เพราะมีลำห้วยหลายสายซึ่งไหลจากป่าลงมาสู่ลำน้ำ (ลำน้ำแม่ริมในปัจจุบัน) ในขณะที่ใหล มารวมกันก็จะพัดพาตะกอนทรายมาด้วยเป็นจำนวนมาก ก่อให้เกิดการการทับถมของทราย เป็นบริเวณ กว้าง  ชาวบ้านผู้บุกเบิกตั้งถิ่นฐานในยุคแรกๆ  จึงตั้งชื่อว่า  “ ห้วยทราย ”  ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
ตำบลห้วยทราย  ซึ่งเดิมเป็นชุมชนหมู่บ้านเล็กๆ (ปัจจุบันคือหมู่ที่ 3 บ้านห้วยทราย) เป็นชุมชนหมู่บ้านแรก ของตำบล มีพระยาอุตตะมะธานี เป็นผู้นำหมู่บ้าน จากนั้นเมื่อมีการอพยพย้ายถิ่นฐานของผู้คนจากที่อื่น เข้ามาตั้งรกรากอาศัยจำนวนมากเข้า จนเกิดเป็นชุมชนขนาดใหญ่ขึ้น  มีวัดล้อมรอบด้วยลำน้ำจึงแตกแขนง แยกออกเป็นชุมชนหมู่บ้านย่อยอีก 1 หมู่บ้าน คือ บ้านหนองปลามัน (ปัจจุบันคือหมู่ที่ 2) จากนั้นเริ่มมี ีหมู่บ้าน บริวารเกิดขึ้นอีกหลายหมู่บ้าน ได้แก่  บ้านอ้อย (ปัจจุบันคือ หมู่ที่ 1)   บ้านแม่แอน (ปัจจุบันคือ หมู่ที่ 4)  และบ้านหัวฝาย (ปัจจุบันคือ หมู่ที่ 5) ซึ่งแยกออกจากหมู่บ้านนาหืกในเขตรับผิดชอบของ ตำบลสะลวง  อำเภอแม่ริม  จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งเป็นตำบลใกล้เคียง ลำน้ำแม่ริม มีต้นกำเนิดจากลำน้ำ เล็กๆ หลายๆ สาย  ในอำเภอแม่แตง และอำเภอแม่ริมไหลมารวมกัน  ไหลผ่านตำบลสะลวง มายังตำบลห้วยทราย  หมู่บ้าน ที่แม่น้ำไหลผ่าน คือ บ้านหัวฝาย(หมู่ที่ 5)   บ้านห้วยทราย(หมู่ที่ 3)  บ้านหนองปลามัน(หมู่ที่ 2)   บ้านอ้อย(หมู่ที่ 1)   ดังนั้นจึงมีเพียงหมู่ที่ 4 บ้านแม่แอน เท่านั้นที่ลำน้ำแม่ริม ไม่ไหลผ่าน    ลำน้ำแม่ริม ได้นำความอุดมสมบูรณ์  ความเป็นธรรมชาติสงบร่มเย็น  ดังนั้น อาชีพหลัก ในชุมชนตั้งแต่อดีตกาล  จึงเป็นเกษตรกรรม  กสิกรรม  และเลี้ยงสัตว์  ปัจจุบันนี้ได้เปลี่ยนแปลง ไปตามยุคสมัย  แต่ยังคงไว ้ซึ่ง วัฒนธรรมเก่าๆ   ซึ่งเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชนไว้หลายๆอย่าง  สมควรอนุรักษ์เป็นมรดกของชุมชน ตำบลห้วยทรายต่อๆไป

สถานีอนามัยตำบลห้วยทราย

ตั้งอยู่หมู่ที่ 2  บ้านหนองปลามัน   เนื่องจากเป็นหมู่บ้านที่มีขนาดใหญ่ และเป็นศูนย์กลางการติดต่อ ของแต่ละหมู่บ้าน   สถานีอนามัย  เดิมก่อตั้งในที่ดินที่เป็นธรณีสงฆ์ ติดกับวัดสว่างเพชร(วัดหนองปลามัน) เมื่อ ปี พ.ศ.2517 จำนวน  6 ไร่  ตัวอาคารเป็นหลังไม้แบบแปลนเดิม และบ้านพักเจ้าหน้าที่สถานีอนามัย จำนวน  2  หลัง   ได้รับงบประมาณสนับสนุนจากรัฐบาล และแรงงานบริจาคสมทบบางส่วนจากชุมชน  ได้ให้บริการด้านสุขภาพ และรักษาพยาบาลในชุมชนแก่ประชาชนในเขตรับผิดชอบตำบลห้วยทราย ทั้ง 5 หมู่บ้าน คือ หมู่ 1 บ้านอ้อย  หมู่ 2 บ้านหนองปลามัน  หมู่ 3 บ้านห้วยทราย  หมู่ 4 บ้านแม่แอน  หมู่ 5 บ้านหัวฝาย  ทำให้ประชาชนบางส่วนไม่ต้องลำบากเดินทางไปรับบริการที่โรงพยาบาลนครพิงค์(เดิม)  ในสมัยนั้น มีโรงเรียนในเขตรับผิดชอบ  3 โรงเรียน คือ โรงเรียนบ้านหนองปลามัน ตั้งอยู่ หมู่ 2 บ้านหนองปลามัน   โรงเรียนวัดวาลุการาม ตั้งอยู่ หมู่ 3 บ้านห้วยทราย และโรงเรียนบ้านแม่แอน ตั้งอยู่หมู่ 4 บ้านแม่แอน  ต่อมาในปี พ.ศ.2542  มีงบประมาณจากรัฐบาล งบ “ มิยาซาว่า ” ให้ก่อสร้างอาคาร สถานีอนามัยใหม่ ทดแทนอาคารเดิม คณะกรรมการหมู่บ้าน ได้ประชุมร่วมกับทางสาธารณสุขอำเภอ สมัยนั้น ให้มีมติสร้างอาคารสถานีอนามัยหลังใหม่ โดยย้ายจากที่เดิม ซึ่งเป็นที่ดินของวัดสว่างเพชร ขึ้นมาก่อสร้างที่ในที่สาธารณประโยชน์ของหมู่บ้าน  เป็นเนินเขา(ดอยข้าวอุ่น) ได้ทำการปรับปรุงที่ดิน บนเนินเขาและก่อสร้างร่วมกับ าคารขององค์การบริหารส่วนตำบลห้วยทราย เพื่อให้เป็นศูนย์ราชการตำบล  ตัวอาคารก่อสร้างเสร็จเมื่อปี พ.ศ.2543  ด้วยงบประมาณ 1,976,363.60 บาท ไม่มีงบประมาณก่อสร้าง บ้านพักสำหรับเจ้าหน้าที่สถานีอนามัย ทางคณะกรรมการหมู่บ้านจึงได้รื้ออาคารสถานีอนามัย และบ้านพักหลังเดิม มาต่อเติมเป็นบ้านพักชั่วคราวโดยได้รับงบประมาณสนับสนุนจากโรงพยาบาลนครพิงค์ จำนวน 50,000 บาท และแรงงานสมทบจากประชาชนในตำบลห้วยทราย  ทำให้ได้บ้านพักชั่วคราวสำหรับ เจ้าหน้าที่ 1 หลัง และบ้านสำหรับห้องครัวและเก็บของอีก 1 หลัง

ที่ตั้งและสภาพภูมิประเทศ

ตำบลห้วยทราย   เป็นตำบลหนึ่งในเขตรับผิดชอบของอำเภอแม่ริม  จังหวัดเชียงใหม่ ตั้งอยู่ทางด้านทิศ ตะวันตกเฉียงเหนือของอำเภอแม่ริม ลักษณะพื้นที่เป็นที่ลุ่มสลับเทือกเขา มีลำน้ำแม่ริมไหลผ่านเกือบทุก หมู่บ้าน   พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่เกษตรกรรม  ไม่มีทางหลวงแผ่นดินหรือทางหลวงของจังหวัดตัดผ่าน   มีแต่ถนนสาย รพช.หมายเลข 107  ที่เริ่มต้นตั้งแต่หมู่บ้านเหมืองผ่า   ตำบลริมเหนือ   ผ่านตำบล ห้วยทราย ไปยังตำบลสะลวง และเขตอำเภอแม่แตง   ระยะทางจากที่ว่าการอำเภอแม่ริมถึงตำบลห้วยทราย  8 กิโลเมตร และห่างจากศาลากลางจังหวัดเชียงใหม่ 12 กิโลเมตร  มีอาณาเขตติดต่อกับตำบลต่างๆ ดังนี้
ทิศเหนือ   เขตติดต่อกับ  ตำบลสะลวง
ทิศใต้      เขตติดต่อกับ  ตำบลริมเหนือ
ทิศตะวันออก       เขตติดต่อกับ  ตำบลสันโป่ง
ทิศตะวันตก        เขตติดต่อกับ  ตำบลแม่แรม

การคมนาคม

การคมนาคมระหว่างตำบลกับตำบล กับที่ว่าการอำเภอแม่ริม หรือระหว่างตำบลกับพื้นที่ใกล้เคียง ตลอดจนการคมนาคมติดต่อภายในตำบล  จะใช้การคมนาคมทางบก ถนนสายหลักของตำบลคือ ถนนสาย รพช.107   ที่เริ่มตั้งแต่ถนนโชตนา เชียงใหม่-ฝาง  ตำบลริมเหนือ เข้าสู่ตำบลห้วยทราย ระยะทาง 3  กิโลเมตร   โดยการคมนาคมสายนี้ไม่มีรถโดยสารประจำทางผ่าน  ดังนั้นการคมนาคมส่วนใหญ่  จะใช้รถยนต์หรือพาหนะส่วนตัวสัญจรไปมาระหว่างหมู่บ้านและพื้นที่ใกล้เคียง

สภาพอาชีพและเศรษฐกิจ

เนื่องจากตำบลห้วยทรายมีลำน้ำแม่ริมไหลผ่าน เกือบทุกหมู่บ้าน  ดังนั้นอาชีพส่วนใหญ่ของชุมชนจึงเป็น เกษตรกรรมเป็นหลัก อาชีพรองคือการค้าขายและรับจ้างทั่วไป  รายได้และเศรษฐกิจของชุมชนส่วนใหญ่ จึงขึ้นอยู่กับผลิตผลทางการเกษตร ที่ต้องนำมาค้าขาย หรือเก็บไว้อุปโภค บริโภค  รายได้เฉลี่ยครัวเรือน จึงอยู่ที่ 10,000-12,000 บาท/ปี

การตั้งถิ่นฐานของประชากร

ประชากรตำบลห้วยทราย  มีลักษณะการตั้งถิ่นฐานของชุมชน คืออยู่พื้นที่ราบลุ่มบริเวณลำน้ำแม่ริม ไหลผ่าน   ซึ่งสามารถทำการเพาะปลูกและทำอาชีพเกษตรกรรม ของแต่ละครัวเรือน ดังนั้นส่วนใหญ่ จึงมีการตั้งบ้านเรือนกระจายบริเวณริมลำน้ำแม่ริม

สภาพวิถีชีวิตและวัฒนธรรม

สมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบล(อบต.)